Er bestaan verschillende beelden over de praktische invulling van informatiegestuurd handhaven (IGH). Er is met IGH niets nieuws onder de zon. Handhaving vindt altijd plaats op basis van informatie. Als er informatie is over een bepaalde branche of voorziening richten we ons daarop en niet op een andere voorziening of branche. IGH gaat eigenlijk meer over het delen van informatie.
Informatie delen
Overal wordt door handhavers informatie gedeeld. Binnen een thema, bijvoorbeeld milieu, maar ook tussen thema’s, bijvoorbeeld milieu en bouwen of brandveiligheid, nu verenigd binnen de wabo. Buiten de wabo heb je uitwisseling met handhavers van de waterwet. Straks samen in de Omgevingswet. Onderling en informeel, maar ook via formelere weg. Op die manier worden de directe collega’s geïnformeerd en via overlegstructuren wordt informatie ook gedeeld met andere delen van de overheid. En er is nog veel te winnen als je denkt aan onderwerpen als ketentoezicht in de afvalverwijdering of het in beeld krijgen van bedrijven die zich onttrekken aan bijvoorbeeld de meldingsplicht. Daarbij doen zich (minstens) drie problemen voor:
- De hoeveelheid mogelijk te verzamelen informatie is vrijwel oneindig. Er moet dus gericht gewerkt worden bij het verzamelen;
- De bezitter van de informatie zal niet altijd kunnen weten dat die info voor een ander van belang is;
- De weg die de informatie moet afleggen om op de bestemde plaats te komen is vaak lang en vol hindernissen.
De rol van ict
IGH probeert deze problemen op te lossen door vraag en aanbod van informatie in beeld te krijgen en die informatie makkelijker en beter toegankelijk te maken. Zo kunnen zoekopdrachten gericht worden uitgezet en kunnen we beter gebruik maken van bestaande informatie. Omdat de hoeveelheid informatie enorm groot is, wordt gebruik gemaakt van ICT-hulpmiddelen die het vullen en bevragen van databases mogelijk moet maken.
IGH zorgt voor een trendbreuk. Handhavers worden sturend door hun centrale rol bij het verzamelen en aanreiken van informatie. Zij zijn dan letterlijk de oren en ogen van de overheid geworden. Zij ‘halen’ de informatie binnen, die middels taakopdrachten wordt gevraagd, en brengen op eigen initiatief informatie ‘naar binnen’ die van belang lijkt. Mijn verwachting is dat dit met de omgevingswet nog meer het geval zal zijn.
Auteur: Kees Vermunt