Klaar voor onze kernrol bij de komende Omgevingswet

Dit voorjaar bij de Handhavingsacademie: leergang Communiceren met Impact voor VTH’ers

De Handhavingsacademie Nederland loopt voorop in de ontwikkelingen rond de komende Omgevingswet. Deze wet zal invloed hebben op de rolverdeling en de wijze waarop betrokken partijen met elkaar omgaan. Vergunningverleners, toezichthouders, handhavers en boa’s acteren straks meer vanuit overleg, met lokale waarden en met omgevingsplannen als vertrekpunt. Van hen wordt verwacht dat ze hun rol meer oppakken vanuit gelijkwaardigheid en minder vanuit autoriteit.

Hoe ziet die gelijkwaardigheid er uit? Misschien zeggen wij wel te gemakkelijk dat we niet als politieagenten acteren maar worden we door de ander toch als zodanig ervaren? Hoe bewust zijn wij ons van onze positie, onze drijfveren en wat we uitstralen? Hoe zit dat met de ander? En hoe leidt dat bewustzijn tot effectievere communicatie en daarmee een beter overleg dat onze leefomgeving ten goede komt? Dat is het centrale thema van de tiendaagse leergang Communiceren met Impact.

Trainers Robert Belger en Mark Kupers zijn gepokte & gemazelde NLP-coaches met grote ervaring in het bedrijfsmanagement (Mark) en stevige roots in het toezichtsvak (Robert). ‘Ooit was ik zelf die politieagent,’ bekent Robert. Nu weet hij beter en maakt hij zijn cursisten op dat vlak wijzer. In deze blog vertelt hij over zijn eigen ervaringen op de weg daarnaartoe. ‘Terugkijkend denk ik wel eens dat ik met de kennis van nu een totaal andere toezichthouder geweest zou zijn!’

Waarheid

‘Toen ik begon als toezichthouder had ik een bepaalde kijk op de wereld om me heen. Je kunt dit míjn waarheid noemen. Mijn zogenaamde waarheid is onder andere opgebouwd uit eigen ervaringen, gedachten en veelal onbewuste waarden en overtuigingen. Een aantal overtuigingen die ik had waren: Ik heb de wet aan mijn zijde – Ik heb altijd gelijk – Niemand is te vertrouwen – Ondernemers nemen het niet zo nauw met regels. Belangrijke waarden voor mij waren: rechtvaardigheid, openheid en gehoorzaamheid.’

Bevestiging

‘Met dit pakketje waarden en overtuigingen ging ik op pad om vergunninghouders te controleren op naleving van de vergunningvoorschriften. Bij bedrijven zocht ik natuurlijk – zonder dat ik me daar bewust van was – altijd naar zaken die mijn waarheid bevestigden en die vond ik dus ook altijd. Herken je dat? Als je net een nieuwe auto of een nieuwe schoenen hebt gekocht, dan zie je die auto of die schoenen overal! Die auto en schoenen waren er altijd al, hoor, maar als je aandacht ergens naar toe gaat of als je iets heel belangrijk vindt, dan pas ga je het zien. Wij zijn altijd op zoek naar bevestiging van onze waarheid.’

Effectief?

‘Daar stond ik dan. Vol met een hoop niet-ondersteunende gedachten, overtuigingen en waarden. Ik had mijn (voor)oordeel al klaar voor dat ik binnen was. Zonder dat ik het echt door had ontstonden er daardoor irritatie en frustratie: ik luisterde niet goed meer en werd kortaf. Ik ging op mijn strepen staan en wilde ik mijn zin doordrijven. Het effect van mijn houding? Strijd, weerstand, een boze brief en lang niet altijd het gewenste resultaat.’

‘Als je je niet bewust bent van de ingrediënten van jouw waarheid, is het lastig om te begrijpen waarom je doet wat je doet. Er is een direct verband tussen denken, voelen en doen. Als je dat gaat zien, krijg je grip op je gedrag. Met de kennis, ervaring en inzichten die ik nu heb verworven, zou ik het heel anders doen. Ik begrijp de kracht van mijn gedachten, waarden en overtuigingen en ook hun relatie met mijn voelen en handelen. Ook begrijp ik hoe ik veel beter kan aansluiten bij de ander. En – het belangrijkst – daardoor begrijp ik nu beter hoe dat bij de ander werkt.’

Kracht

‘Als ik destijds had geweten dat gedachten en overtuigingen slechts mijn waarheid zijn – en niet de waarheid – zou ik in staat zijn geweest vrijer van (voor)oordeel bij bedrijven binnen te stappen. Ik zou meer aandacht kunnen hebben voor de oorzaken van het niet naleven van voorschriften. Ik zou me vrijer voelen om te onderzoeken wat er dan nodig is om naleving te bevorderen door bijvoorbeeld open vragen te stellen. Ik zou me gelijkwaardiger opstellen en werkelijk aandacht hebben voor de ander. Zo houd ik de dialoog open en krijg ik bij de ander meer gedaan. Soft? Welnee! Mocht het me toch niet lukken om de ander mee te krijgen, dan heb ik als toezichthouder genoeg juridische mogelijkheden om alsnog resultaat af te dwingen!’

Slag

‘Ik wil natuurlijk niet beweren dat alle toezichthouders er zo star inzitten zoals ik het hier bij wijze van voorbeeld beschrijf. Wel ben ik ervan overtuigd dat zowel te starre als te meegaande toezichthouders een goede slag kunnen maken. Zij kunnen leren om meer vanuit kracht, rust en verbinding te handelen en daarmee effectiever hun belangrijke werk zullen doen. In het spanningsveld tussen menselijk ondernemen en de duurzaamheid van ons aller leefomgeving, kunnen juist zij het verschil maken! Daarop is de leergang gericht die de Handhavingsacademie in het komend voorjaar, voorafgaand aan de invoering van de nieuwe Omgevingswet, biedt. Het is immers enorm waardevol om regelmatig te reflecteren op de kwaliteit van onze communicatie en interactie.’

Vakgebied

‘In vier blokken van elk drie dagen daag ik de cursisten uit om de diepte en drijfveren van hun eigen gedrag en dat van de ander te doorgronden. Allereerst leggen we een op de praktijk gericht fundament en duiden we leerdoelen en onze stip aan de horizon. Daarna benoemen we de basisprincipes van communicatie en hoe wij daar vanuit gewoonte gewend zijn daarnaar te kijken. Vervolgens pakken we door op doelmatigheid, effectiviteit in communicatie en persoonlijk leiderschap. Als kers op de taart leren de cursisten hoe ze dit alles kunnen toepassen in hun vakgebied.’