Philippine van der Kleij over de mens in het ecosysteem Aarde
Philippine van der Kleij is strategisch adviseur Duurzaamheid en heeft haar eigen adviesbureau: Met Beleid. Vanuit haar expertise – fysisch geograaf en landschapsecoloog – ziet zij dat de aarde en alles wat daarop leeft, onlosmakelijk met elkaar in verband staan. Zij zegt: ‘In deze blog zou ik graag mijn missie willen delen: met iedereen om mij heen werken aan een duurzaam gebruik van de aarde om het ecosysteem op aarde inclusief de mensen in stand te houden. We hebben maar één aarde en die is uniek en te mooi om waar te zijn.’
Bisschop + Partners koestert zijn netwerk
Naast de kennis en ervaring van onze medewerkers, beschikt Bisschop + Partners over een prachtig netwerk van bevlogen en in hun vak gerespecteerde relaties. Eerder bood onze website een podium aan criminoloog Rienk Hoff, portefeuillehouder Henri van Heeswijk en Joke Goedhart, directeur van een waterschap. Philippine van der Kleij is zowel collega als relatie. Als Regievoerder Omgevingsdienst bij een Utrechtse gemeente, is zij verbonden aan onze organisatie. Als Fysisch geograaf en strategisch adviseur Duurzaamheid is zij een klankbord met een uitgesproken visie op mens en leefomgeving. Wij koesteren ons netwerk en geven haar graag het woord.
Samenleving
‘In de westerse samenleving is het mensbeeld sterk gedomineerd geweest door het christendom. In dit mensbeeld staat de mens centraal en is deze verheven boven andere wezens: de dieren en planten op aarde. De laatste decennia wordt de mens vaak gezien als de homo economicus: de mens die er op gericht is om vooral in zijn of haar eigen behoeften te voorzien. Dit begrip is verwant aan de calculerende burger, de burger die heel berekenend diensten afneemt van of diensten levert aan de samenleving. In feite een asociaal wezen. Het lijkt erop dat deze mens de aarde meer en meer in zijn greep krijgt.’
Wisselwerking
‘Als fysisch geograaf en landschapsecoloog zie ik de aarde en alles wat daarop leeft volledig met elkaar in verband staan. Er is sprake van een voortdurende wisselwerking tussen de levende natuur -inclusief de mens – en de niet-levende, abiotische omgeving.
Als wij mensen ergens een woonwijk ontwikkelen in een voormalig landbouwgebied, beïnvloeden we dit gebied en het hele ecosysteem dat daar wellicht al honderd jaar functioneert, ingrijpend. Het komt direct ten goede aan de behoefte van de mens om prettig en comfortabel te wonen. Maar hebben we dan door dat hele leefgemeenschappen van bijvoorbeeld hazen en egels die zich hier jaarlijks vestigen, er geen leven meer kunnen hebben? En weidevogels, vaak na duizenden kilometers te hebben afgelegd? Misschien weten we het wel, maar weten we niet of dit ernstig is of sterker nog: denken de meesten van ons dat het niet zo erg is.’
Onherstelbaar
‘Op dit moment telt de mensheid een kleine acht miljard mensen. Eén miljard rijken – die het merendeel van de grondstoffen naar zich toetrekken – en zeven miljard tamelijk arme tot zeer arme mensen. In 1960 waren het er drie miljard – rijk en arm. Toen dachten we naar alle waarschijnlijkheid dat iedereen welvarend op aarde zou kunnen leven, zonder de aarde uit te putten. Inmiddels is het ons duidelijk dat de aarde niet onuitputtelijk is. Door beelden van de aarde vanuit de ruimte te zien, beseffen we steeds meer dat onze aarde één gesloten ecosysteem is. Alles wat we in het systeem veranderen, moet ook weer binnen het systeem terug in evenwicht worden gebracht. Alles wat we verspillen of onherstelbaar veranderen, kan niet worden gerepareerd met hulp van buitenaf.’
Oplossingen
‘Aangezien de bevolkingsgroei nog steeds doorgaat, kunnen we ons daarom niet meer veroorloven om grondstoffen te verspillen en natuurlijke hulpbronnen uit te putten of te vervuilen. David Attenborough heeft ons op prachtige en indringende wijze met de documentaire “A life on our planet” laten zien dat we in grote problemen zitten. Miljoenen soorten dreigen uit te sterven en grote oppervlakken op onze aarde worden onbewoonbaar. “Oplossingen liggen,” zo legt hij uit, “in meer energie winnen uit zon en wind, verlaging van de CO2-uitstoot, de vleesconsumptie drastisch verlagen en de landbouw richten op vegetarische producten.”’
Duurzame samenleving
‘Samen met de gemeente en haar medewerkers – waar ik voor werk – zet ik plannen op om met inwoners en bedrijven én binnen de gemeentelijke organisatie toe te werken naar een volledige duurzame samenleving. Dat wil zeggen dat er geen materialen en energie verspild wordt en dat de natuur de ruimte krijgt of behoudt. De voedselproductie zou veel meer in samenhang met de natuur moeten gaan plaatsvinden in plaats van de natuur als vijand te zien. Dat vraagt niet alleen iets van de gemeente en de politiek. Dat vraagt ook iets van ons als consument!’
Duurzame producten
‘Het is van groot belang dat wij als consument bewust kopen en consumeren. Dit stimuleert het bedrijfsleven ook om met duurzame producten en productiewijzen te komen. Een belangrijk hulpmiddel om te meten of producten duurzaam zijn geproduceerd, is de Levenscyclusanalyse – afgekort LCA. Deze analyse brengt van begin tot eind de milieu-impact van een product in kaart. Overigens niet alleen om te weten wat deze is, maar ook om keuzes te kunnen maken om die impact te verkleinen.’
‘Ik hoop dat deze analyse in de toekomst voor alle producten beschikbaar en zichtbaar zal zijn, zodat de consument niet alleen op prijs, maar ook op milieu-impact kan gaan kiezen. Daarover houd ik u graag op de hoogte.’