In een ochtend door de Omgevingswet heen

Het is ruim vier maanden geleden sinds de Omgevingswet in werking is getreden. Voor ons bij Bisschop + Partners betekende dit een grote verandering in de uitvoering van onze werkzaamheden. Met deze nieuwe wet zijn we van een sectoraal naar een integraal stelsel gegaan en wordt de omgevingswetgeving meer decentraal georganiseerd. Maar ook: vaarwel Wabo, Bor en inrichting, hallow Ow, Bal en Mba.

Door Joëlle Willemsen, adviseur milieu Bisschop + Partners

Veel van onze medewerkers raken zoetjesaan gewend aan dit nieuwe stelsel, maar Bisschop + Partners heeft in de afgelopen maanden ook verschillende nieuwe collega’s mogen verwelkomen. Dan is een workshop over hoe dat nou precies werkt met die Omgevingswet meer dan welkom. Maar ook voor medewerkers die zich al langer in het werkveld begeven, zoals ondergetekende, en zelfs de doorgewinterde vergunningverlener is het fijn om weer alles op een rijtje te hebben.

Kristel Stassen, senior vergunningverlener bij Bisschop + Partners en mede-eigenaar van K2 Omgevingswettraining, nam ons mee door de ins en outs van de nieuwe wetgeving. In deze blog leest u over de training en over de lessen die ik hieruit heb getrokken.

Inhoud van de training

Socrates zei ooit ‘het enige dat ik weet, is dat ik niks weet’. Dit gaat ook op voor de Omgevingswet. Er is namelijk nog geen jurisprudentie opgebouwd, er zijn nog veel onduidelijkheden en weinig praktijkvoorbeelden om van af te kunnen kijken. Hét moment om te pionieren. En dit was ook het vertrekpunt van de training Omgevingswet: met nieuwsgierigheid en een open blik langs alle belangrijke veranderingen. De training was op maat gemaakt voor Bisschop + Partners, en bestond uit drie delen.

We beginnen bij het begin:

Wat is het doel van de Omgevingswet en hoe zit het Omgevingswetstelsel in elkaar?

Door de invoering van de Omgevingswet zijn veel wetten ondergebracht onder één wet. Zo simpel zit het in de praktijk niet helemaal in elkaar. De Omgevingswet bestaat namelijk uit zes sporen: het invoeringsspoor, het hoofdspoor en vier aanvullingssporen. Het hoofdspoor bestaat uit de Omgevingswet met daaronder hangend vier besluiten (AmvB’s). Dat tikt toch wel weer snel aan. Hoe lees je deze wetten en besluiten en hoe pas je ze toe? Kristel nam ons mee door de structuur en systematiek van een van de besluiten waar wij als vergunningverleners veel mee in aanraking komen: het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal). Ze legde uit dat elk hoofdstuk in het Bal trapsgewijs is opgebouwd en hoe de hoofdstukken naar elkaar verwijzen. Doordat iedereen bij Bisschop + Partners deze systematiek nu goed begrijpt is het makkelijker om door de wet heen te springen en gebruiken alle medewerkers dezelfde werkwijze.

Tijd om de inhoud in te duiken:

Kern mba’s, functioneel ondersteunende mba’s, meldings-en informatieplicht, actualisaties en overgangsrecht

Bij Bisschop + Partners hebben we al van aardig wat activiteiten bepaald of er sprake is van vergunningplicht, en daarbij kern mba’s, functioneel ondersteunende mba’s en niet functioneel ondersteunende mba’s aangewezen. Toch was het fijn dat de theorie nogmaals helder gepresenteerd werd. Er zijn namelijk altijd uitzonderingen die je in de gaten moet houden. Zo zal het ons niet gebeuren dat we een activiteit als meldingsplichtig bestempelen, terwijl deze juist onder een vergunningplichtig onderdeel van een mba valt, vastgelegd middels de twee woorden ‘voor zover’. Klein detail, groot verschil. Vervolgens bespraken we de details van de meldingsplicht en informatieplicht, de nieuwe grondslag voor actualisaties en het overgangsrecht voor bestaande vergunningen. Niet elke Omgevingsdienst hanteert hetzelfde beleid voor wat betreft het behandelen van procedures die in het vorige jaar gestart zijn. Heel fijn om nu te weten hoe het zit!

Tot slot de toepassing in de praktijk

Leuk al die theorie, maar hoe staat het ervoor met onze eigen procedures? Gezamenlijk bespraken we een paar casussen die uitdagend waren. Handig, zo konden collega’s gelijk stappen zetten in deze procedures. Al was de conclusie dat het aanvraagformulier in het DSO nog niet in alle gevallen de juiste vragen stelt, waardoor je als vergunningverlener soms te weinig informatie krijgt.

Geleerde lessen

Veel informatie dus om in een ochtend te behandelen. Gelukkig was alles goed te volgen door Kristels heldere uitleg en visueel aantrekkelijke slides. Uit de training trok ik de volgende lessen, die mogelijk ook voor u interessant zijn:

1. Bij meldingen en informatieplichten is het essentieel om de in hoofdstuk 3 Bal aangewezen kernactiviteit(en) bij een bedrijf te kennen. Zonder kennis van de in hoofdstuk 3 aangewezen mba(‘s) is het niet mogelijk om na te gaan of terecht een melding is ingediend (is de betreffende hoofdstuk 4 paragraaf aangewezen bij de in H3 aangewezen mba?). Ook kan dan niet worden gecontroleerd of er wellicht sprake is van een vergunningplicht via de in hoofdstuk 3 aangewezen kern mba. Helaas is de vraagstelling in het DSO niet altijd duidelijk, waardoor bedrijven regelmatig alleen de activiteit in hoofdstuk 4 melden. Ook komt het voor dat juist een in hoofdstuk 3 aangewezen mba wordt gemeld, terwijl in feite alleen activiteiten in H4 Bal gemeld kunnen worden, met een wettelijke grondslag in hoofdstuk 4. Dus wat je ook doet, achterhaal zowel het paragraafnummer van de gemelde hoofdstuk 4 activiteit als het paragraafnummer van de in H3 Bal aangewezen mba waar deze bij hoort.
2. Zorg voor structuur. Zoals Kristel zelf zei ‘soms is er geen touw aan vast te knopen’. Loop stapsgewijs de hoofdstukken in de wet door. Zo voorkom je dat je ergens overheen leest.
3. En tot slot: wees niet bang om fouten te maken. De Omgevingswet is nieuw voor iedereen, voor zowel bedrijven als overheidsinstellingen. Door samen aan de slag te gaan leren we, en volgt de jurisprudentie vanzelf. En mocht u hier hulp bij nodig hebben, ik ken nog wel een leuk adviesbureau dat graag bijspringt 😉.  

Lees meer over de Omgevingswet