Ik heb nu zo’n 30 jaar ervaring met projectmatig werk en het begeleiden van processen. Toen ik startte met werken is projectmatig werken er in geramd: te beginnen met een SMART geformuleerd plan van aanpak, een strokenplanning en aandacht voor het kritieke pad. En dat gaf sturing. Door een aantal persoonlijke ervaringen, waaronder de diagnose parkinson ben ik de menselijke factor in processen meer gaan waarderen en benader ik veranderingen veel organischer. Een jaar- of projectplan is natuurlijk een belangrijk hulpmiddel. Echter het te bereiken resultaat staat of valt bij de energie die er achter zit. En energie ontstaat als mensen intrinsiek gemotiveerd zijn om een gezamenlijk doel te bereiken. Hoe bereik je die intrinsieke motivatie? Daar gaat dit artikel over.
Door een aantal persoonlijke ervaringen ben ik de menselijke factor in processen meer gaan waarderen en benader ik veranderingen veel organischer.
Benut kwaliteiten
Wat is de betekenis van parkinson in dit verhaal? Dat zit in het wegnemen van de vanzelfsprekendheid dat je alles kan. Dat bewustzijn overkwam mij toen ik een aantal jaren terug op de fiets van huis gegaan voor wat boodschappen. Het was mooi weer met een beetje wind en ineens kwam bij mij de gedachte op: wat mooi dat je kan fietsen. Als je erover nadenkt wat er allemaal nodig is om fietsend vooruit te komen is dat een klein wonder en wat mooi dat ik dat nog kan. Wat ik gekocht heb weet ik niet meer, maar deze ervaring vergeet ik nooit meer. Sinds dat moment verbaas ik me vaker over kleine dingen die goed beschouwd eigenlijk erg groot zijn. Ook heeft parkinson mij in contact gebracht met veel mensen die ieder op hun eigen manier weer zin geven aan hun leven. Mensen zijn tot veel in staat als ze daarvoor de ruimte nemen of krijgen.
Vier vragen voor verandering
Terug naar omgaan met verandering. Uit ervaring weet ik dat veel veranderingen al bij de start op achterstand staan. Meestal als gevolg van een niet gezamenlijk herkende noodzaak en het ontbreken van inzicht in de eigen invloedssfeer. Door vanaf de start veel aandacht te geven aan (persoonlijke) belangen en angsten of bedreigingen kan veel weerstand worden voorkomen. Door aan de achterliggende oorzaken van de verandering aandacht te geven wordt veelal snel duidelijk dat de weerstand in de meeste gevallen niet effectief is en de ontwikkeling van de organisatie afremt maar óók de persoonlijke ontplooiing in de weg kan staan. En het antwoord op de eerdere vraag hoe doe je dat? Dat doe je door samen antwoord te geven op vier vragen:
- Hoe communiceren we eigenlijk met elkaar en wat is daarvan het resultaat? Soms is een vraag een beter antwoord dan het antwoord op de vraag zelf. Begrijpen we echt wat de ander bedoelt?
- Wat is voor mij belangrijk en hoe stemt dat overeen met wat voor de organisatie belangrijk is? Dit gaat over de motor van een organisatie. Als de belangen van het individu en de belangen van de organisatie gelijkgericht zijn ontstaat positieve energie. Als deze belangen (ogenschijnlijk) strijdig zijn ontstaat weerstand.
- Voor wie doen we het eigenlijk en wat is het belang van onze klanten?
- Waarop heb ik invloed en waarop niet? En wat is dan mijn rol? Ook bekend als de cirkel van invloed en de cirkel van betrokkenheid.
In een volgend artikel meer over ieder van deze vier vragen.
Door Kees Vermunt, Senior adviseur VTH-taken en coach en trainer Omgaan met verandering/chronische ziekten